İsmayıllıda gəzməli yerlər.

Böyük Qafqazın cənub yamaclarında, meşələr, dağlarla və yaşıllıqlarla əhatə olunmuş İsmayıllı rayonu Azərbaycanın ən gözəl bölgələrindən biridir. Burada müxtəlif dövrlərə aid çoxlu sayda qədim abidələr qorunub saxlanılmışdır.

Sizinlə İsmayıllın maraqlı, gəzməli yerlərini paylaşırıq.

Qız Qalası

Dövlət İsmayıllı Qoruğunun ərazisində, rayon mərkəzindən 10 km uzaqda, Xanaqya kəndinin yaxınlığında yerləşən Qız qalası, İsmayıllı rayonun ən məşhur və qiymətli tarixi abidəsidir. Sıx meşə sayəsində günəş şüaları bura nüfuz etmir və bu səbəbdən burada həmişə sərin olur. Qaladan qonşu kənddə yerləşən Cavanşir qalasına yeraltı tunellə getmək mümkün idi.

Müxtəlif mənbələrdə tikilmə tarixi VII- XI-XII əsrlər arasında dəyişir. Qala Axox çayının sağ sahilində sıldırım qayalarla əhatə olunmuş dağın üstündə ucaldılmışdır. Qız Qalasına çatmaq üçün sürətli dağ çayını keçmək lazımdır ki, bu da səyahətə müəyyən qədər ekstremallıq qatır. Ekskursiyaya yerli bələdçi ilə getsəniz, daha təhlükəsiz olar. Bura qalxsaz, Qız Qalasının gözəl panoramasından həzz alacaqsınız.

Cavanşir qalası

Cavanşir qalası– Qafqaz Albaniyası dövründə Mehranilər sülaləsinin hakimiyyəti altında olan Cavanşir hökmdarı tərəfindən inşa edilmişdir və buna görədə qala onun adını daşıyır

İsmayıllı rayonunun mərkəzindən 7 km, Talıstan kəndindən 4 km məsafədə, Ağçayın sağ sahilində yerləşir. Kəndin yaxınlığında 4 qədim yaşayış məskəninin və 5 qəbiristanlığın izləri qorunub saxlanılmışdır. Burada ilk arxeoloji qazıntılar ötən əsrin 60-cı illərində aparılmışdır. Bu ərazinin 2000 illik tarixi olduğu güman edilir.

Cavanşir qalasına getmək üçün ata minmək və ya piyada getmək lazımdır. Qala xarici və daxili hissələrdən (İçqala) ibarətdir. Əsas hissənin cənub tərəfindəki divarının eni 2 metrə, hündürlüyü isə 10 metrə çatır. Dağın lap zirvəsində sahəsi 2 hektar olan İçqala salınmışdır. Qaladan 7 km məsafadə yerləşən Qız Qalasına yeraltı tunellə getmək mümkün idi. Lakin zamanla tunel dağılsa da, amma onun bəzi hissələri bu günə kimi gəlib çatıb. Qalanın yaxınlığında sıx meşə ilə əhatə olunmuş şəlalə var. Bura gəlib dincələ və piknik edə bilərsiniz.

Heydər Əliyev Parkı

Musiqili fəvvarəsi olan Heydər Əliyev Mərkəzi Parkı axşamlar və həftə sonları həmişə izdihamlı olur. Quraşdırılmış monitorda xəbərləri izləmək, böyük çinarların altında əyləşib musiqi dinləmək üçün axşamlar buraya hər kəs toplaşıb istirahət edə bilər. Parkda çoxlu uşaq attraksionları, uşaq dəmir yolu, uşaq oyunları üçün meydança var və s.

Restoran və kafelər həmişə açıqdır. Parkın guşələrindən birində mənzərəli düzülmüş daşlar arasında əkilmiş bəzək ağacları olan Yapon bağı var.

Parkın hər yerində qazonlarda böyük “antik” küplər və müxtəlif heykəltəraşlıq kompozisiyaları var. Çoxmərhələli düzbucaqlı mərkəzi fəvvarə parkı iki hissəyə bölür və Art Nouveau işıqlandırmalı şüşə körpü ilə diqqəti cəlb edir.

Diyarşünaslıq muzeyi

İsmayıllı Diyarşünaslıq Muzeyi, Heydər Əliyev parkının ərazisində yerləşir. 1980-ci ildən fəaliyyət göstərən muzey, 2009-cu ildə yeni binaya köçürülmüşdür.

Muzeyin kolleksiyasında 1000-dən çox eksponat var, məsələn, dünyada tapılan ən qədim kərə yağı, Albaniya xalqlarından biri olan Xapıtların yaşadığı Mollaisaqlı kəndində II-I əsrlərə aid çoxlu saxsı qab nümunələri, tunc bəzək əşyaları və insanların dəfn yerləri aşkar edilmişdir.

Muzey hər gün saat 09:00-dan 18:00-dək ziyarətçilər üçün açıqdır və pulsuzdur. Fasilə saatı isə 13:00-14:00 arasındadır.

Qalacıq kəndi

Gözəl təbiətə sahib olan Qalacıq kəndi, sıra dağların ətəyində yerləşir.  Kəndin hər iki tərəfindən güclü dağ çayı axır.

 “Ögey ana” filmindəki İsmayılın itburnu topladığı partlayan dağın məşhur epizodu burada qeydə alınmışdır. Bu dağ atışma gedən kəndə gedən yolun düz ortasında yerləşir. Filmin çəkilişləri zamanı burada doğrudan da yol çəkilirdi və partlayış real olmuşdur. O vaxt Qalaçığa gedən yol çətin və uzun idi.

 Təbiətin ən gözəl guşələrindən birində yerləşən Qalaçıq iri şabalıdları ilə məşhurdur. Bu, İsmayıllı rayonunda şabalıd yetişən yeganə kənddir. Kənddəki bu nəhəng ağaclar hər yerdə böyüyür və ətrafdakı hər şeyi güclü taclarının kölgəsi ilə örtüyür.

İvanovka

İvanovka kəndi Acınohur dağlarında Göyçay və Dəvəbətan çayları arasında yaylaqda yerləşir. Bütün adət-ənənələrini, folklorunu, həyat tərzini qoruyub saxlayan İvanovka, rayon mərkəzindən 14 km məsafədə yerləşir.

Burada buğda, günəbaxan, tərəvəz, süd məhsulları – yağ, xama, pendir, bal kimi məhsullar becərilir və istehsal olunur.
İvanovkanın ilkin adı Nefteran olub. Kənd molokanların Azərbaycana köçürülməsi kampaniyasına rəhbərlik etmiş polkovnik İvanovun şərəfinə adlandırılmışdır. İvanovka sakinləri özlərini “molokanlar” adlandırırlar.
İvanovkadakı evlər klassik standart taxta tikililərdir və çox qədimdir.

İvanovkada molokanlar ilə yanaşı, xeyli sayda ləzgi və azərbaycanlı yaşayır.

Bado-Basqal turizm zonası

Bu marşrutun ilk dayanacağı olan -Badoda müalicəvi  mineral bulağı var.  Bulaq yolun düz yanında yerləşir, buna görə də yay aylarında burada çox adam olur. Yaxınlıqda isə turistlərin sevimli yeri olan “Yeddi Bulaq” adlı məkan yerləşir. Meşədə yanaşı olan yeddi bulaq səyahətçiləri yayın qızmar istisindən qoruyur.

Bado-Basqal turizm zonası tarixi abidələrlə zəngindir. Bu abidələrin hamısını gəzmək üçün bir neçə gün lazımdır. Bu abidələrə atla və ya piyada çatmaq mümkündür.

Hərəm Sulut kəndi yaxınlığında, mənzərəli alçaq təpədə Haram qalası yerləşir. Yerli əhali onu Qırxqız (40 qız) və ya Qırxotaq (40 otaq) adlandırır. Burada 40-dan çox otaq var. Əfsanədə deyilir ki, Şirvanşah hər otaqda bir qız saxlayır. Zina üçün istifadə edilən qala xalq arasında “pislik” mənasını verən “Haram” adlanır.

Fit qalası adını dəniz səviyyəsindən 1810 metr yüksəklikdə yerləşən Fitdağ dağından götürüb. Şirvanşahların bu qədim iqamətgahı strateji əhəmiyyətə malik idi və sığınacaq kimi xidmət edirdi. Bu qala haqqında çoxlu rəvayətlər var, onlardan biri onu Makedonyalı İskəndərə əlaqələndirir. Qalaya yalnız at ilə   və ya piyada  çatmaq mümkündür. Qalanın ətrafında orta əsrlərə aid hamam, meydanlar və müdafiə xətti qorunub saxlanılmışdır.

Basqal

İlk baxışda Bakıda yerləşən İçərişəhərə  bənzəyən Basqal kəndi (İsmayıllı rayon mərkəzindən 56 km məsafədə) öz baxımlılığı ilə seçilir. Kənd 1933-cü ilə qədər rayon mərkəzi olmuşdur.  Burada “Uzaq sahillərdə” (1958) filmindən bəzi səhnələr çəkilib.

Çay daşlarla döşənmiş dar küçələr və eyni daşlardan tikilmiş evlər xüsusi ab-hava yaradır. Basqalanın maraqlı cəhəti bütün evlərin qibləyə tərəf tikilməsidir. Digər fərqli cəhət ondan ibarətdir ki, 17-ci əsrdən buradakı evlərin içərisində hamamların olmasıdır. Yol boyunca səliqə ilə düzülmüş ikimərtəbəli evlər və onların həyətləri göz oxşayır. Birinci mərtəbədə təsərrüfat otaqları, ikinci mərtəbədə isə yaşayış otaqları yerləşir. Tikinti zamanı hər 5-6 çay daşı qatından sonra ağac kətilləri qoyulub. Mütəxəssislər buna “seysmik kəmər” deyirlər. Bütün evlər zəlzələyə davamlıdır.

Basqala kəndində 16-cı əsrdə əkilmiş bir çinar ağacı bir zamanlar nəhəng gövdəsində çayxana və sonradan bərbərxana olub. Ağac dövlət tərəfindən qorunur.

Kəlağayı

Orta əsrlərdə Basqal sənətkarlıq və ipəkçilik mərkəzlərindən biri olmuşdur. Rəngçi, toxucu, ipəkçilik, ipəkçilik sənəti nəsildən-nəslə keçib. Kəlağayı– ipəkdən hazırlanan ən məşhur məmulat, milli şal növüdür.

Kəlağayı, sadece Azərbaycanda istehsal olunan, ənənəvi qadın yaylığıdır.  Bu, eyni zamanda, Azərbaycan xalq sənətinin gözəl nümunəsidir. Kəlağayı, sosial statusa baxmayaraq, qadın geyimində əsas atributlardan biri olmuşdur. Kəlağayı qızlar, orta yaşlı və yaşlı qadınlar üçün istehsal edilirdi. Ənənəvi olaraq, toy mərasimlərində qızlar qırmızı geyinər və yas mərasimlərində isə hər kəs qara kəlağayı geyinərdi. Kəlağayının bağlanma üslubu da çox önəmlidir. 6 və ya 7 güldən ibarət ən dəyərli kəlağayılardır, və hələ də Basqalada hazırlanır. Basqalda, yalnız kəlağayılar deyil, digər ipək məhsulları da istehsal edən Basqal İpək Mərkəzi fəaliyyət göstərir. Mərkəzdə kiçik kəlağay muzeyi də var.

Lahıc

VII əsrdən məlum olan Lahıc kəndi xüsusi diqqətə layiqdir. Dağlarda yerləşən bu kiçik qəsəbə, Azərbaycanın ən maraqlı sənətkarlıq mərkəzlərindən biridir.

Lahıc qədim zamanlardan misdən olan silahları və qab-qacaqları ilə məşhur olmuşdur. Lahıc ustalarının hazırladıqları qab-qacaqlar və silahlar Qafqazda məşhur  idi və həvəslə alınırdı. Lahıcın əksər emalatxana və mağazaları kəndin əsas küçəsi boyunca yerləşir. Çətinliklərə baxmayaraq, yerli sənətkarlar hələ də əcdadlarının işlərini davam etdirirlər: onlar misgər, dəri ustası, dulusçu, dəmirçi, papaqçılardır. Burada xalçalar da toxunur, suvenirlər, milli geyimlər hazırlanır.

Daha detallı bilgi üçün Vikipediyada ki məlumatı oxuya bilərsiniz.

Əlavə olaraq bu videonu izləyə bilərsiniz:

Daha çox faydalı məlumat üçün bloqumuza keçid edin.